Ең әуелі қазынашылықтың атқаратын қызметін, қазынашылықтың құрылу тарихы туралы қысқаша мәлімет беріп кетсем. Қазынашылық саласы тарихи тұрғыда алып қарағанда, мемлекет байлығының сақталуына жауап береді. Салықтар, салымдар, баж салығын өндіріп алуды ұйымдастырады, мемлекеттік мұқтаждықтарға қаражат бөледі. Түйіндеп айтқанда, қазынашылық – ақша қаражаттарын тиімді жұмсауды және сақталуын қамтамасыз ететін қаржылық орган. Қазақстанның қазынашылық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы Тәуелсіздік жылдарымен тікелей байланысты. Мемлекетіміздің өсуі және нығаюы, бюджетке түсімдердің және қаражат шығыстарының біртіндеп өсуі мемлекеттік қаржылық басқаруды және қаржылық жүйені қайта құруды реформалауды талап етті.
Қазақстан қазынашылығы кірістер мен шығыстар бойынша бақылауды жүзеге асырады, бюджет қаражаттарының мақсатты жұмсалуына жауап береді, ақша ағынының қозғалысын оңтайландырады, бюджет қаражатын шоғырландыруды, оның жұмсалуының ашықтығын, тиімді басқаруды қамтамасыз етеді. Сонымен қатар бюджеттік заңнаманы әзірлеуге қатысады және оның атқарылуына бақылау жасайды. Қазынашылық мемлекеттің бюджеттік ағынын басқарудың барлық қыры шоғырланған, келешегі мол, дамыған қаржы институты ретінде танылды. 2004 жылы бірыңғай ақпараттық ортаны қамтамасыз ету үшін қазынашылық органдары жаңа ақпараттық жүйеге көшті. Сарапшылардың пікірінше, Қазақстанның қазынашылық жүйесінің тәжірибесі басқа елдерге үлгі болатындай, жоғары бағаланып, бірегей жүйе ретінде танылды.
2011 жылы осы орган жұмысының тиімділігін барынша жоғарылатқан, соған сәйкес бюджетті игеру сапасын арттырған, қаржылық құжаттарды онлайн-режимде өңдейтін «Қазынашылық – клиент» жүйесі енгізілген болатын. 2012 жылы бюджет қаржысының игерілуі мен мақсаты – бюджет қағидатына сәйкестігіне арналған квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шоттарына қызмет көрсету басталды. Одан әрі бюджеттік шығыстардың тиімділігін түпкілікті жақсарту үшін 2017 жылы «Құрылыс бойынша мемлекеттік сатып алуды қазынашылық қолдау» жобасы енгізілді. Аталған жобаның негізгі мәні − құрылысқа шарттарды іске асырған кезде бюджет шығыстары мониторингін жасау.
Бүгінгі таңда қазынашылық жүйе Қазақстанның қаржылық жүйесінің басты бөлігі болып отыр. Ол мемлекеттік органдардың алдына қойған міндеттерін орындау үшін кірістерді уақтылы есептеп, қаржылық ресурстармен жеткілікті қамтамасыз ете отырып, ақшалай ағынның ашықтығы мен шұғыл жүргізілуін қамтамасыз етеді. Процестерді барынша автоматтандыру, алдыңғы қатарлы озық технологияларды пайдалану, әкімшілік және техникалық тәртіпті оңайлату арқылы стратегиялық міндеттердің бірі қоғамдық қаржы жағдайы туралы ақпараттың ашықтығы мен қолжетімділігін қамтамасыз етуді шешуге мүмкіндік береді.
Біздің қазынашылық басқармасы аудандағы қаржылық саланың үлкен бір бөлігі деуге болады. 23 маусым мемлекеттік қызметкерлер күніне орай өзім басқарып отырған мекеме қызметкерлерін кәсіби мерекелерімен шын жүректен құттықтаймын. Әр маманның өзіндік алар орны бар. Дей тұрғанмен осы саланың ең төменгі баспалдағынан еңбек жолын бастап, бүгінде басшы орынбасарлығына дейін көтерілген қызметкерім Наргиза Таипова туралы сөз етпекпін. №1 Шонжы орта мектебін аяқтаған соң Алматы үздіксіз білім беру университетінің «Есеп және аудит» мамандығын оқып бітіріп, «Экономика және бизнес бакалавры» дәрежесін алады. 2009 жылы аудандық қазынашылық басқармасының құжаттарды қабылдау тобының жетекші маман-жетекші қазынашысының уақытша міндетін атқарушысы, әрі қарай инспектор, маман, бас маман, бүгінде басшының орынбасары лауазымында отыр. Адам өз жұмысын сүйген кезде ғана белгілі бір дәрежеге, биікке шыға алатынын уақыт дәлелдеп берген. Наргиза Алимжанқызы да қазынашылық қызметінің ең төменгі баспалдағынан басшылыққа дейін өзінің талапшылдығы, жауапкершілігі арқасында жетті. Басқарманың бұрынғы басшысы Нурдинова Сайдям Бахаудинқызын өзінің ұстазы, тәлімгері санайды. Бүгінгі жеткен жетістігін сол кісінің өнегесімен байланыстырады. Бұл өте жақсы үрдіс. Алдыңғы буын аға, апалардың үлгісін алып өскен ұрпақ жаман болмайтындығы тағы шындық. Мен өз қызметкерімнің білімділігі мен біліктілігіне ризамын. Басқармада осындай адамдар абырой мен беделге кенелтеді. Сондықтан кәсіби мереке қарсаңында өз қызметкерім туралы жылы лебіз білдіргенді жөн көрдім. Басқалары жайында да жылы сөз артық болмас. Осы оңтайлы сәтті пайдаланып барлық әріптестерімді құттықтаймын. Жұмысымыз табысты болсын. Ал Наргиза Алимжанқызының біздің басқармада еңбек еткеніне мақтанамыз. Өз ісінің нағыз білгірі. Оның жүріп өткен еңбек жолын кейінгі буынға үлгі болмақ. Қазынашылық саласының жұмысын жақсы түсіне қоймайтын адамдар да кездеседі. Бірақ бюджеттің әр тиынын қадағалап, оның мақсатты жұмсалуына септігін тигізіп отырған біздің қызметкерлер екендігін баса айтқым келеді.
Жүктелген міндеттерді сапалы атқару үшін уақытты тиімді пайдалану қажет. Біздің жұмысымыздың басқалардан ерекшелігі де сол. Қазынашылар үшін әр минут қымбат. Сондықтан қаржыға байланысты дүниенің жауапкершілігі де артық.
Мемлекеттік салада қызмет істеу – үлкен мәртебе. Осы мәртебелі қызметтің үдесінен шығып, мемлекетке, елге қызмет етіп жүрген барша қызметкерлерді кәсіби мерекелерімен құттықтаймын. Тәуелсіз еліміздің іргесі сөгілмесін.
Қанат ЖАНҒАЗИЕВ,
аудандық қазынашылық басқармасының басшысы
